Bà Tùng Long – ĐỜI
CON GÁI (Truyện dài)
CHƯƠNG 1
Xuân
Lan bắt đầu hiểu chút ít về chuyện
đời và nhận xét những sự việc xảy ra
trong gia đ́nh từ khi lên mười hai tuổi. Năm
ấy nó thi đậu vào lớp đệ thất
trường Gia Long, một trường nữ trung
học lớn nhất ở miền Nam. Trong khi nó
đậu th́ Ngọc Hương, chị nó, lớn hơn
nó một tuổi, lại rớt và phải ghi tên học
ở một trường tư. V́ lẽ ấy mà sự
thi đậu của nó không được gia đ́nh
đón tiếp một cách vui vẻ. Nó đậu không ai
khen, không ai mừng, trái lại cha nó, mẹ nó, các chị nó
đều thương Ngọc Hương v́ không may
bằng nó.
Xuân Lan biết suy nghĩ từ lúc đó. Tại sao cũng
là con mà nó lại không được yêu thương như
các chị nó? Tại sao mỗi sáng chủ nhật, trong khi
cha mẹ nó và các chị các anh, cả mấy em nữa,
đều được lên chiếc xe sang trọng
để đi Thủ Đức, hoặc về quê hay ra
Vũng Tàu đổi gió, th́ nó lại được
mẹ dặn:
– Con ở nhà trông nhà nhé. Chóng ngoan mẹ về sẽ
thưởng.
Khi mọi người đi rồi, chị bếp,
người giúp việc trung thành của gia đ́nh, đă
nh́n nó với tối mắt đầy thương xót, rồi
lắc đầu nói một ḿnh:
– Tội nghiệp con bé!
Xuân Lan đi học buổi chiều th́ buổi sáng mẹ
khuyên nó:
– Con gái dù học giỏi tới đâu cũng phải
tập làm lụng, nấu nướng cho quen.
Rồi đây c̣n phải có chồng, lo cho gia đ́nh. Con nên
đi theo chị bếp tập mua bán, biết giá cả cho
quen. Rủi khi chị ấy đau th́ con có thể thay
thế đi chợ giúp mẹ.
Lúc ấy Xuân Lan chỉ nghĩ mẹ dạy như vậy
rất phải. Con bà Tham bên cạnh tuy đă học
đến lớp đệ nhị, lớp nhiều bài
vở chuẩn bị thi, vậy mà chị ấy vẫn
đi chợ giúp mẹ. Nhưng có điều Lan không
hiểu nổi là tại sao ba chị của nó lớn nó,
lại không được mẹ dạy bảo như nó.
Chị Liên Hương học đệ tứ, chị Mai
Hương học đệ lục, c̣n Ngọc
Hương th́ học đẹ thất trường
tư. Ba chị của nó lúc nào cũng ngồi đọc
tiểu thuyết trên lầu hay chụm lại để nói
chuyện.
Trong nhà, cha mẹ hay các chị có cần việc ǵ th́
gọi đến nó, đôi khi nó chạy không kịp, làm
không xuể và bị rầy la ầm ĩ.
– Lan, lấy cho mẹ cái quạt.
Các chị th́ thi nhau sai:
– Lan, bánh mẹ để phần cho tao đâu? Lấy ra
đây cho tao.
– Lan, sao chưa ủi cái áo của chị?
– Lan, mày làm ǵ mà không chép bài giùm tao? Chị nay tao bị
phạt th́ liệu lấy.
Lan làm việc này, chạy đi lấy cái nọ mà trên
đôi môi lúc nào cũng nở nụ cười. Nhiều
người khen nó ngoan, không bao giờ biết giận. Lúc
ấy nó vô tư, chưa thấy rơ sự chênh lệch
giữa nó và các chị, anh em của nó. Lúc ấy nó không
biết phân b́, so sánh, đ̣i hỏi, tủi hờn.
Nhưng bây giờ th́ khác, nó đă hiểu, bắt đầu
khám phá ra nhiều chuyện.
Ông Phương, cha nó, là một công chức cao cấp, có
địa vị, uy tín. Mẹ nó là một người
đàn bà xinh đẹp, đài các, kiêu kỳ, và
dường như không được hàng xóm láng giềng
thương mến. Đă ngoài bốn mươi tuổi
nhưng bà vẫn chưng diện hết sức. Ngày nào bà
cũng ra tiệm chải tóc, mỗi ngày một kiểu, và
đóng tiền trước cho tiệm uốn tóc
để khi nào bà ra là người ta phải làm ngay cho bà.
Cái tủ áo của bà, ai nấy cũng phải choáng
ngợp. C̣n cái hộp nữ trang đủ kiểu,
đủ loại hột cũng đă tốn kém nhiều
tiền của cha Xuân Lan. Thường th́ con gái gần
mẹ hơn nên thương mẹ hơn thương cha,
đối với Xuân Lan lại khác. Xuân Lan không hiểu
tại sao nó lại thương cha hơn. Đôi khi nó
bắt gặp cha nh́n nó với đôi mắt thật êm
dịu, thật hiền từ, bao hàm một t́nh thương
bao la vô bờ bến. Mẹ nó chưa bao giờ nh́n nó
như vậy.
Trước kia, khi chị Mai Lan của nó c̣n ở nhà,
chị cũng có cái nh́n như cha nó. Chị Mai Lan rất
yêu thương nó, thường vuốt ve nâng niu nó y như
một người mẹ. Chị bếp nói chị Mai Lan
cùng mẹ khác cha với nó và các người con khác trong gia
đ́nh. Cách nay mười mấy năm ǵ đó, mẹ nó
đă có một đời chồng, đưa lại
kết quả là Mai Lan. Chị Liên Hương, chị Mai
Hương, chị Ngọc Hương đều không
ưa Mai Lan cũng như không ưa nó.
Trọng Tài và Trọng Nghĩa, anh và em trai của nó th́
lại vô tư, không thương nó cũng như không ghét.
Trọng Tài có cuộc sống riêng của đứa con
trai vừa lớn lên, thích bạn bè đùa nghịch và khinh
những đứa con gái không làm tích sự ǵ.
Chị Mai Lan đi tu, nó không hiểu v́ lư do nào. Nó chỉ
nhớ thỉnh thoảng lại được theo mẹ
đến tu viện ở Chợ Quán để thăm
chị. Chị thật hiền, thật buồn trong
chiếc áo xô màu đen và đầu đội cái nón
trắng. Mỗi lần nó vào thăm, chị Mai Lan ôm nó vào
ḷng và khóc. Tại sao mẹ lại không cho mấy chị
của nó đi thăm chị Mai Lan? Nó c̣n nhớ rơ cái
lần Liên Hương xin phép đi theo mẹ để
thăm Mai Lan, mẹ nó đă mạt:
– Mày không việc ǵ phải đi thăm!
Liên Hương khóc:
– Tại sao mẹ lại cho Xuân Lan đi?
– Xuân Lan th́ khác.
“Xuân Lan th́ khác”. Câu nói ấy đă khiến Xuân Lan sau này
nhớ lại và không khỏi suy nghĩ, tự hỏi:
“Tại sao ḿnh lại khác?”.
Bây giờ Xuân Lan đă lên mười hai tuổi, bắt
đầu có những nét con gái. Người nó hơi
gầy và mặt mày nhưng lại đượm
buồn. Nó bắt đầu để ư từng câu nói,
cử chỉ của mẹ nó. Nó thấy mẹ nó không yêu
thương nó như mấy đứa con khác, kể
cả chị Mai Lan.
Có lần, nó đem nhận xét này nói với chị bếp,
th́ được chị khuyên:
– Em đừng nghĩ vậy mà có lỗi với bà,
nếu bà không thương th́ em đâu có sống
đến ngày nay.
– Tại sao vậy chị?
– Tại bà cực khổ với em nhiều.
– Hồi nhỏ tôi hay đau yếu lắm phải không?
– Em đă làm bà khổ tâm, nhọc trí. Nhưng bây giờ em
đă khôn lớn. Em đừng nghĩ ǵ quấy mà có
lỗi với bà.
– Tôi có dám nghĩ ǵ quấy đâu chị. Lúc nào tôi cũng
yêu thương mẹ tôi.
– Phải như vậy, em ạ.
– Mấy chị của tôi có yêu thương tôi không?
– Sao lại không?
Xuân Lan thở dài:
– Không, mấy chị của tôi không yêu thương tôi.
Mấy hôm nay ai cũng ghét v́ tôi thi đậu vô
trường Gia Long. Tôi biết chỉ có chị Mai Lan
thương tôi mà thôi.
Nghe Xuân Lan nhắc đến Mai Lan, chị bếp chớp
mắt mấy cái rồi nói:
– Ừ, chị Mai Lan thương em lắm.
– Tại sao chị Mai Lan đi tu vậy chị?
– Tại chị ấy thích đi chúng tôi.
– Không phải ai đi tu cũng tại họ buồn,
họ chán sống sao?
– Cũng có trường hợp như vậy. Nhưng thôi,
đừng nhắc tới chị Mai Lan nữa.
– Nhắc đến chị buồn phải không? Chị
thương chị Mai Lan lắm chứ?
Chị bếp lau vội hai giọt nước mắt trên
khoé mắt:
– Mai Lan dễ thương lắm. À, mà lúc năy em nói không ai
mừng khi hay tin em thi đậu vào lớp đệ
thất? Ông mừng lắm chứ. Chị Mai Lan nghe tin này
cũng mừng nữa.
– Cha tôi mừng thật. Hôm nọ cha hứa sẽ cho tôi
đi Vũng Tàu, nhưng mẹ nói c̣n lâu lắm mới
đi Vũng Tàu. Vô trường Gia Long th́ phải mặc
áo dài phải không chị? Bao giờ mẹ mới may áo dài
cho tôi?
– Gần tựu trường.
– Tôi mắc áo dài chắc buồn cười lắm.
– Ừ, v́ em c̣n nhỏ.
Liên Hương mà bắt gặp Xuân Lan với chị
bếp nói chuyện là rầy ngay:
– Sao mày không lo học, xuống bếp tṛ chuyện ǵ
vậy? Mẹ mà thấy mày nói chuyện với chị
bếp, mẹ đánh cho xem.
Một hôm bà Phương đi chợ về, thấy Xuân
Lan nói ǵ với chị bếp và khi thấy bà về
vội tản đi chỗ khác, bà liền nói với nó:
– Mày thủ thỉ to nhỏ ǵ với chị bếp
vậy Lan? Bộ chị ta xúi mày phải không?
– Dạ, đâu có xúi ǵ!
– Chị bếp kể ǵ cho mày nghe vậy?
– Không có.
– Mày liệu hồn đấy nhé ...
Xuân Lan bỏ về pḥng th́ bị Ngọc Hương
mắng nhiếc thậm tệ:
– Mày ưa nói chuyện với người làm lắm à?
Họ đâu có đáng chi ḿnh chuyện tṛ. Tao không hiểu
tại sao mày lại thích nói chuyện với chị
bếp? Chị ta có tính bép xép, nấu ăn lại dở
ẹc mà không hiểu tại sao mẹ không chịu cho nghỉ,
lại có vẻ sợ là khác. Chị ta chỉ thương
có chị Mai Lan. Mà chị ấy bây giờ đi tu rồi.
Xuân Lan bị chị rầy, chẳng những không buồn
mà c̣n xin lỗi chị:
– Từ nay em không dám nói chuyện với chị bếp
nữa ...À, chị Ngọc Hương này, tại sao
chị Mai Lan không ở nhà với chúng ta?
– Chị ấy buồn nên đi tu.
– Buồn việc ǵ?
– Tao không biết, tao nghe mẹ nói chị ấy buồn.
– Có phải tại cho ḿnh không thương chị phải
không?
– Thôi, mày lại hỏi ṭ ṃ rồi ...Mẹ nghe mẹ
lại rầy tao.
Rồi Ngọc Hương khoe:
– Sáng nay mẹ dắt tao và chị Mai Hương đi may
áo đầm. Tao cho mày chiếc áo đầm cũ nghe. Nói
cũ chứ tao mới mặc có mấy lần thôi. Mày
ốm hơn tao, chắc mặc vừa.
Ngọc Hương xấp xỉ tuổi với Xuân Lan,
cùng học một lớp nên có vẻ thân nhau, tuy vậy,
Ngọc Hương vẫn bắt chước hai chị
hành hạ Xuân Lan:
– Ḱa, tao nói cho mày cái áo đầm, sao mày không cảm ơn
tao?
– Cảm ơn chị. Nhưng bây giờ em thi đậu
đệ thất, em phải mặc áo dài để đi
học ...
– Mày mặc áo dài, cọp mà coi ...
– Nhưng trường bắt buộc, chị ạ ....
– V́ vậy mà tôi không thèm đậu vô trường công.
Đi học trường tư mặc đầm
đẹp hơn ...
– Không biết đến bao giờ mẹ mới may áo dài
cho em? Chị nhắc mẹ giùm nghe chị ....
– Mày nhắc chứ sao lại nhờ tao? Tao nói mẹ
giận mẹ đánh th́ sao? Mày có biết tại sao lúc này
mẹ hay quạu không?
– Em đâu có biết.
Ngọc Hương ghé miệng vào ta Xuân Lan:
– Mẹ thua ...
– Thua cái ǵ?
– Thua cờ bạc ...Rồi mẹ và cha gây gơ nhau ...
– Về chuyện tiền bạc?
– Về đủ chuyện. Thôi, tao lên lầu, chứ không
mẹ lại rầy tao như đă rầy mày lúc năy.
Ngọc Hương đi rồi, Xuân Lan ngồi chống
tay vào cằm, suy nghĩ vẩn vơ ...Nó ngồi thừ
như vậy cho đến khi nghe bên ngoài có tiếng bà Phương
bên ngoài rầy la chị bếp:
– Chị đi chợ tệ quá ...Phải đổi món
ăn chứ. Chị cứ mua hoài một thứ, nuốt
không vô. Chị không thấy độ rày tôi gầy hẳn
sao?
Chị bếp nhỏ nhẹ:
– Thưa bà, thức ăn dạo này mắc quá, khó mua. Rau
cải ở Đà Lạt không xuống, cà thịt hiếm
hoi nên mắc. Tôi cũng muốn t́m món ngon vật lạ mua
nấu cho ông bà và các em dùng ...Nhưng ngặt tiền không
đủ ...
Bà Phương liền nói:
– Vậy th́ chị đừng đi chợ, cứ
để con Xuân Lan đi, mua được ǵ, ăn
nấy.
– Em Xuân Lan c̣n nhỏ quá. Em lại yếu đuối. Mùa này
mùa mưa bắt em đi chợ, em đau chỉ tội mà
thôi. Lại nữa, em đâu biết mặc cả ǵ.
Lầm giá, lầm hàng, cá thịt ươn, cũ, ông bà
ăn không được, em lại bị rầy. Bà
đừng nghi tôi đi chợ ăn lời. Tôi ở
với ông bà trên dưới mười lăm năm
rồi, đâu phải một ngày, một bữa.
Việc lớn lao hơn nữa ông bà c̣n giao phó cho tôi, tôi
vẫn làm tṛn bổn phận nữa là chuyện chợ
búa. Tôi chỉ có những thân một ḿnh, chồng không, con
cũng không, tôi sống nhờ ông bà, chết cũng
nhờ ông bà, tôi ăn lời, dành dụm tiền
để làm ǵ?
Bà Phương ra vẻ khó chịu:
– Hễ nói đọng tới chị, là chị kể công,
tôi chán lắm. Chị liệu lấy, con Xuân Lan bây giờ
đă lớn, chị phải cẩn thận đấy
nhé.
– Tôi có làm ǵ sai quấy đâu ...
– Ừ, th́ tôi dặn chừng chị vậy mà. Tôi
thường thấy nó chuyện tṛ với chị ....
– Chỉ có một ḿnh em ấy xuống bếp phụ
với tôi. Trong khi làm việc, chị em tôi làm sao khỏi
nói chuyện. Nhưng bà đừng t́nh yêu, tôi không dại
ǵ ...
– Chị nhớ như vậy th́ chị mới có thể
ở lại đây lâu dài.
Chị bếp nói:
– Thưa bà, gần ngày tựu trường rồi.
Bà Phương ngạc nhiên:
– Chuyện đó đâu có quan hệ ǵ đến chị?
– Em Xuân Lan năm nay lên đệ thất, đi học
trường trung học Gia Long.
– Tôi biết, chị nhắc tôi sắm quần áo, sách
vở cho nó chứ ǵ?
Xuân Lan nghe đến đây, lo lắng, chờ bà
Phương nói tiếp:
– Nhưng chị thấy đó, tôi đă may sắm cho
mấy chị nó. Áo quần của Ngọc Hương c̣n
mới, tôi sẽ cho Xuân Lan.
– Bà quên năm nay em Xuân Lan phải mặc áo dài đồng
phục sao?
– Vậy nữa? Sao nó không nói với tôi?
– Dạ em sợ, không dám thưa với bà, nhưng cũng
không dám nói với ai, sợ bà giận.
Bà Phương ra vẻ lưỡng lự, có vẻ bà
đang thương hại cho con bé.
– Th́ để vài hôm nữa tôi sẽ đi may quần áo
cho nó. Tôi nói ông đưa thêm tiền. Tháng này là tháng tựu
trường nên túng lắm.
Chị bếp thấy bà Phương vui vẻ, không
giận dỗi khi nghe chị nhắc đến chuyện
quần áo của Xuân Lan th́ đánh bạo nói thêm:
– Bà thấy con bé lúc này chứ, nó đẹp ra, đôi má
hồng và đôi môi đỏ, trông duyên dáng. Nó không cao
bằng em Ngọc Hương nhưng đẹp lắm
...
Bà Phương nhíu mày. Bà cũng đă nhiều lần
nhận xét điều này, nhưng không nói với ai. Bà
cũng thấy nội trong mấy đứa con, bé Xuân Lan
giống ông Phương hơn hết. Đó là điều
bà không khỏi đau ḷng. Mai Lan th́ giống bà như
đúc. Phải chi Xuân Lan giống Mai Lan? Nhưng mà vô lư,
tại sao bà muốn Xuân Lan giống Mai Lan? Hai đứa không
cùng một cha.
Bà Phương nh́n chị bếp:
– Ừ, nó cũng đẹp ...Và v́ vậy mà tôi không
khỏi t́nh yêu ngại, v́ chị biết không, Mai Lan
hồi đó cũng v́ quá đẹp ...
Nói xong, bà Phương thở dài và bỏ đi lên nhà trên,
vừa đi vừa nói:
– Ngày mai tôi sẽ đi mua vải và dẫn nó đi may áo
dài ...
Xuân Lan đă nghe lén được câu chuyện giữa
mẹ và chị bếp, nhưng lúc ấy nó không dám
chạy xuống ôm lấy chị bếp để nói
những lời cảm ơn như trước đây nó
thường làm. Nó đợi đến khi ăn tối
xong, không ai để ư, chỉ có một ḿnh nó và chị
bếp dọn dẹp dưới bếp, mới nói
với chị:
– Chị bếp à, mẹ đă chịu may áo dài cho tôi
rồi phải không chị?
– Sao em biết? Bà nói chứ ǵ?
– Không, tôi đă nghe lén.
– Vậy là em có lỗi, không nên nghe lén. Mấy chị không
bao giờ làm như vậy.
– Mấy chị không bao giờ làm như vậy là v́ xung
quanh cuộc đời của mấy chị không có
một cái ǵ có thể gọi là bí mật bao trùm cả. Cha
mẹ đó, anh chị đó, t́nh thương đầy
đủ th́ c̣n cần biết v́ lẽ ǵ ḿnh bị
bạc đăi ...
Chị bếp hốt hoảng nh́n Xuân Lan:
– Ấy chết, em nói ǵ lạ vậy? Rủi bà nghe
được th́ nguy.
– Bà nghe được? Giờ này ai nấy đều quây
quần xem ti vi, có ai để ư đến em đâu? Em
phải tập rửa chén, phải tập dọn dẹp
bếp núc, và phải biết cách ngâm áo quần dơ
để ngày mai giặc nữa ...Không có mặt em trên
ấy cũng không ai để ư, và giá lúc này em có đi
đâu, đi thật xa th́ đến khi có người khám
phá ra em không c̣n ở nhà, lúc ấy chắc không c̣n t́m ra em
nữa.
– Em nói ǵ lạ vậy? Có lẽ tại em hay đọc
những quyển sách h́nh nhảm nhí chứ ǵ ...Ngày nào
chị cũng thấy em đọc.
– Đọc cho vui mà chị. Sách ấy là sách nhi
đồng, người ta viết chuyện lên cung
trăng, xuống đáy biển, mạo hiểm vào
rừng sâu rồi gặp ác thú, hung thần, và sau đó th́
có người đến cứu. Em thích đọc
những chuyện ấy, và em cũng thích một ngày nào
đó, làm một chuyến phiêu lưu mạo hiếm
như vậy.
– Em là con gái ...
– Con gái rồi không làm được ǵ sao?
– Nhưng con gái không thể phiêu lưu mạo hiểm
như vậy. Mà ai cho em mượn loại sách ấy?
– Con Quỳnh Như. Chị biết Quỳnh Như không, nó
ở bên dăy A, nó thương em lắm. Nó có nhiều loại
sách hay nữa. Người ta viết về những
đứa bé không may trên cơi đời này.
– Quỳnh Như th́ chị biết. Cô bé có vẻ đài các
lắm. Con ông bà Tham Lăng phải không ?
– Phải rồi, nó chỉ có hai anh em, nó và anh Quân của
nó. Hai anh em cách nhau bảy năm, v́ khi má nó sanh anh Quân xong
th́ cha nó đi đường học một thời gian
...Đến khi trở về, má nó mới sanh nó ... Nhà ít
con bao giờ cũng sung sướng, chị nhỉ?
– Tuỳ nhà chứ ...
– Em không thích đọc những quyển sách nói về
những đứa trẻ kém may mắn.
Đọc buồn lắm chị ơi!
– Ừ, đọc làm ǵ.
– Nhưng Quỳnh Như nói phải đọc những
quyển sách mới hiểu đời, biết vế
cuộc sống của những người nghèo. Đúng
vậy không chị?
Xuân Lan thường nói chuyện với chị lắm, nó
cảm thấy gần chị hơn bà Phương ... Xuân
Lan và Quỳnh Như học chung một trường
từ lớp một, bây giờ cả hai đều
đậu vào đệ thất trường Gia Long. Khi xem
bảng, cả hai cùng đậu, Xuân Lan mừng quá ôm
Quỳnh Như và khóc, làm Quỳnh Như cảm
động cũng khóc theo. Sau đó Xuân Lan :
– Như biết không, Lan chỉ sợ mất Như ...
Mất Như, Lan không c̣n ai là bạn.
Lan mà rớt th́ không đi học nữa. Mẹ Lan nói Lan có
số không may, nên ngay từ bây giờ phải tập làm
bếp, tập may vá, để sau này rủi cực
khổ th́ biết làm lụng kiếm ăn.
Như phản đối:
– Làm ăn ǵ kiểu ấy? Mẹ Như th́ nói khác. Mẹ
khuyên phải học hỏi để có nghề nghiệp,
sau này rủi gặp cảnh biến cố th́ ḿnh có
thể làm lụng nuôi gia đ́nh. Làm bếp, may vá, là
để làm người nội trợ thôi, đâu
phải là một nghề.
Bao giờ Xuân Lan cũng cho là Quỳnh Như nói phải, v́
những lời Quỳnh Như nói ra là lời của bà Lăng
đă khuyên dạy Như. thỉnh thoảng Xuân Lan qua nhà
Quỳnh Như chơi, bà Lăng rất thương Xuân Lan,
lần nào cũng lấy bánh rs cho Xuân Lan ăn. Bà bảo là
Xuân Lan rất đẹp, sau này c̣n đẹp hơn,
nhưng phải có đức hạnh. Con gái chỉ
đẹp, không đức, là một tai hại cho
đời. Bà nói như vậy, Xuân Lan làm sao hiểu
thấu đáo, v́ lúc ấy Xuân Lan c̣n quá nhỏ.
Chị bếp nghe Xuân Lan hỏi về chuyện sách vở
th́ nói:
– Chị th́ biết ǵ về sách vở? Chị dốt
lắm! Lúc chị c̣n nhỏ, gia đ́nh cũng không
đến nỗi nghèo, cha mẹ cho chị đi học,
nhưng chị làm biếng lắm, không chịu học,
lớn lên phải đi làm mướn đó. Em ráng học
cho giỏi nghe em.
Đêm ấy dọn dẹp xong, Xuân Lan không lên xem ti vi. Nó
đi lại nhà bà Tham Lăng cách nhà nó một ngơ hẻm. Nó và
Quỳnh Như ngồi nói chuyện ngoài hàng ba, trong khi bà
Lăng dạy cho bé Quân làm bài Pháp văn.
Xuân Lan khoe với Quỳnh Như là ngày mai nó đi may áo dài.
Quỳnh Như nói:
– Tao may rồi. Mặc áo dài xúng xính làm sao ấy ...Nhưng
cũng thích, mày ạ.
Mẹ tao may áo dài cho tao, chứ không thuê thợ. Áo
đầm mẹ tao cũng may. Mẹ tao khéo lắm.
Xuân Lan thở dài và nghĩ đến bà Phương. Bà
không bao giờ chịu khó ngồi may vá, bảo ngồi
mỏi lưng lắm, bà sanh đẻ nhiều ngồi lâu
không được. Ai nghe bà nói vậy cũng phụ
hoạ, nhất là các bà bạn của bà:
– Ḿnh sanh đẻ nhiều, ngồi mỏi lưng
lắm, may một cái áo tiền công năm bảy chục
thôi, mà bệnh tiền thuốc bảy tám trăm, thôi th́
thuê cho rồi, có phải ít tốn hơn không, tính lợi
hoá hại là vậy đó.
Nhưng khi có ai rủ đánh tứ sắc hay đánh
xẹp th́ bà Phương có thể ngồi suốt ngày
suốt đêm, không hề than mỏi lưng, mỏi
cổ. Có lần Xuân Lan nghe chị Liên Hương than:
– Mẹ ḿnh khi c̣n nhỏ học may ở nhiều
trường nữ công. Khéo lắm đấy, vậy mà
bây giờ hở một chút là đi thuê, tốn kém
nhiều, bắt cha chịu tội nghiệp ghê đi.
Mai Hương th́ nói:
– Cha làm việc suốt ngày, vậy mà hăy đem tiền
lương về là mẹ bảo không đủ xài, nào con
đông, nào tốn đủ thứ.
Liên Hương nói:
– Tao thấy cha, tao thương ghê đi.
Lúc ấy Xuân Lan cũng đă nghĩ như hai chị,
nhưng Xuân Lan đâu dám nói ǵ, chỉ ngồi nghe và suy
nghĩ.
Có những hôm bà Phương đi đánh bài, ông
Phương đi làm về, dùng cơm trưa với các
con, rồi lên lầu nằm nghỉ. Lúc ấy Xuân Lan
vội vă lên lầu chờ cha sai khiến. Ông Phương
nhân dịp này khuyên nhủ Xuân Lan, hỏi nó có cần ǵ
không, nó nói không cần ǵ hết. Có lần ông Phương
cho nó tiền, dặn nó cất để ăn vặt, nó
lại đem mua thật nhiều chỉ thêu, và Ngọc
Hương trông thấy hỏi tiền đâu nó mua, nó ấp
úng không trả lời được, liền bị bà
Phương nghi là nó ăn cắp tiền của bà.
Đến khi nó nói thật ông Phương cho nó th́ nó đă
chứng kiến một tấn biết kịch gia đ́nh.
Bà Phương đă gây gổ với chồng, khóc lóc than
thở tại sao cũng con, lại đứa
thương đứa ghét, tạo nên cảnh ganh tị
giữa các con th́ bà làm sao dạy dỗ con cái
được. Sau đó, khi nào ông Phương cho Xuân Lan
tiền, nó không dám mua sắm ǵ hết, cất kỹ trong
ngăn quần áo. Nhờ vậy mà bây giờ nó đă có
một số tiền là ba ngh́n đồng, trong khi Ngọc
Hương không để dành được đồng
nào. Với số tiền ấy, Xuân Lan có ư định
sẽ cho chị Mai Lan khi nào nó được đi
thăm chị nó một ḿnh ...Nhưng cơ hội ấy
làm sao đến với nó được? Lúc nào nó đi
thăm Mai Lan cũng là đi với mẹ. Dường
như bà Phương không muốn cho chị em nó tâm sự
điều ǵ.
Mỗi lần Xuân Lan qua chơi th́ Quỳnh Như mừng
lắm. Nó đi lấy bánh, lấy kẹo hay đem trái cây
ra mời Xuân Lan, và hai chị em chuyện tṛ thật là vui
vẻ.
Không khí của gia đ́nh Quỳnh Như sao mà êm
đềm, hạnh phúc quá!
Quỳnh Như ở riêng một pḥng, trong pḥng có một
cái tủ lạnh nhỏ, dọn dẹp thật là gọn
gàng, ngăn nắp. Bà Lăng tuy nhà giàu nhưng bà làm việc
suốt ngày, hết may vá đến nấu nướng.
Trong nhà không có tiếng la rầy chửi bới.
Xuân Lan thường nói:
– Bên nhà tao ồn ào lắm.
Quỳnh Như nói:
– Tại mày đông chị em. Đông chị em cũng thích
lắm chứ. Tao chỉ có một người anh, đôi
khi cả, thấy buồn làm sao ấy. Mày rảnh qua
đây chơi với tao nghe.
Quỳnh Như được dạy dỗ tử tế
nên ít khi hỏi chuyện gia đ́nh Xuân Lan, nhưng Xuân Lan
như cần có người tâm sự nên đôi khi đă
than thở với bạn bè về những chuyện
bực ḿnh xảy ra giữa chị em, anh em trong nhà.
Quỳnh Như liền an ủi:
– Nhà đông người th́ làm sao tránh được
việc ấy. Tao có một người d́, chị của
mẹ tao, đông con lắm, đến chín người. V́
vậy trong nhà lúc nào cũng ồn ào, có chuyện căi vă.
Dượng tao làm công chức, lương ít, nhà cửa
lại chật hẹp nên khó mà yên vui được. D́ tao
khổ lắm. Mày thấy đó, mỗi người
một cảnh. Mẹ tao thấy d́ tao đông con, nên
tỏ ư muốn nuôi bớt cho d́ tao vài người, mẹ
tao đă nói thật khéo, vậy mà d́ tao không chịu.
Dượng tao v́ tự ái lại giận mẹ tao ỷ
giàu.
Hôm ấy chuyện tṛ với Quỳnh Như xong, Xuân Lan
về đến nhà đă gần mười giờ. Bà
Phương không c̣n xem ti vi nữa, thấy Xuân Lan ở
ngoài bước vào, liền nạt lớn:
– Mày đi đâu giờ này mới về? Con gái ǵ mà hư
quá vậy?
Xuân Lan sợ hăi nói:
– Con qua nhà Quỳnh Như.
– Qua để ngồi lê đôi mách phải không? Tao cấm
mày từ nay không được qua nhà hàng xóm. Mày đem
chuyện nhà này nói cho người ta biết chứ ǵ? Thôi
đích thị là mày rồi, v́ vậy người ta
mới biết chuyện gia đ́nh ḿnh, người ta
mới biết tao đi đánh bạc, tao thiếu nợ,
con gái tao đi tu. Nó đi tu là tại nó ngoan đạo
chứ đâu phải nó có chuyện buồn, cũng đâu
phải cha mày không thương nó. Vậy mà thiên hạ
đồn đăi nào cảnh cha ghẻ, con riêng nên chị
mày buồn phải đi tu ...C̣n tao, tao buồn, tao đi
đánh bạc, tiền tao tao đánh, tao có xin ai đâu?
Bà Phương cố ư nói lớn cho hàng xóm nghe để
nhắc khéo họ, nhưng lúc ấy, nhà nào cũng mải
mê xem ti vi, có ai để ư đến chuyện riêng của
gia đ́nh bà làm ǵ. Người ta ngán bà lắm, ngán v́ gia
đ́nh bà ồn ào nhất, giờ nào cũng có tiếng la
hét, rầy rà ...mà toàn là cái giọng the thé của bà.
Có người nói bà Phương là người chuyên kể
chuyện cho cả xóm nghe. Bà đi vắng th́ thôi, bà về
đến nhà là cả xóm biết liền. Bà dậy
sớm là cả xóm không ai ngủ được với bà.
Bà thức khuya, cả xóm cũng thức theo bà.
Xuân Lan lặng lẽ đi về pḥng, bà Phương
đi theo vào pḥng nó và chửi cho một hồi nữa
mới chịu đi lên lầu. Ông Phương khuyên bà:
– Con nó lại nhà bà Lănh th́ có sao. Gia đ́nh ấy có học,
Quỳnh Như nết na, con ḿnh chơi với nó rất
hay. Huống chi hai đứa nó sắp đi học chung
ở Gia Long.
Thế là ông Phương đă chăm ng̣i cho bà
Phương la hét trở lại. Bà la hét om ṣm, nào hở
một tí là ông bênh vực Xuân Lan, khiến Xuân Lan hôm ấy
có ngay cảm tưởng nó không phải là con của bà. Con
bé khôn sớm hơn các chị.
– Ông giấu tiền cho nó, ông chờ tôi đi khỏi là kêu
nó lên lầu để dạy riêng.
Ông làm như vậy, các con ganh tị. Ông không muốn
để cho gia đ́nh này yên mà. Ông giết tôi.
Rồi bà bù lu bù loa khóc. Lúc bà la hét, ông Phương đă
khóa chặt cửa lại, để người ta không
nghe được những lời bà nói. Nhưng bà
Phương chỉ nói úp mở.
Xuân Lan dù khôn cũng không thể hiểu được cái
biết kịch của gia đ́nh.
Đêm ấy là đêm đầu tiên Xuân Lan khóc v́ tủi
cho thân thế của ḿnh. Liên Hương thấy nó khóc
liền hỏi:
– Bây giờ mày không chịu ngư, mày khóc phải không? Mày
muốn tao mách mẹ à? Mẹ rày không phải sao? Con gái ǵ
mà hễ tối đến là đi qua nhà hàng xóm, đem
chuyện nhà ra cho họ biết.
Xuân Lan thút thít:
– Em đâu có nói.
Ngọc Hương bênh em:
– Mẹ đă rầy nó, chị c̣n la nó thêm nữa, chị
ác lắm.
Liên Hương hỏi:
– Mày biết ǵ? Đừng bênh vực nó, một ḿnh cha bênh
nó đủ rồi. Tao không hiểu tại sao cha
thương nó hơn tụi ḿnh. Tao tức lắm.
Ngọc Hương nói:
– Chị nói y như giọng của mẹ. Cha muốn
thương ai th́ thương, đó là quyền của cha.
Tại sao cha thương anh Trọng Tài, em Trọng
Nghĩa th́ chị không nói?
Liên Hương nạt em:
– Mày c̣n nói nữa, tao lên thưa mẹ cho mà xem.
Ngọc Hương làm thịnh. Xuân Lan nói:
– Chị đừng bênh em, chị Liên Hương lại
rầy em, tội nghiệp lắm.
Ngọc Hương nói:
– Thôi, mày đi ngủ đi, đừng khóc nữa. Tao
thương mày lắm. Tao không hiểu tại sao mẹ
lại cấm không cho chị em ḿnh chơi với bạn
bè hay qua nhà bạn bè để nói chuyện. Thật tao
không hiểu.
Liên Hương nói:
– Mẹ sợ tụi bây bép xép, tụi bây hiểu chưa?
Cái miệng của tụi bây vừa ǵ.
Tụi bây không bép xép th́ làm sao người ta biết mẹ
đi đánh bài, chị Mai Lan đi tu.
Ngọc Hương nói:
– Nói vậy mà cũng nói. Mỗi lần mẹ đi
đánh bài về, mẹ mà ăn là khoe ầm lên, cho
đứa này tiền, đứa khác tiền, gọi hàng
gánh vào ăn và cười gịn, c̣n thua th́ về đến
nơi rầy la hết đứa này đến
đứa nọ và nói rằng tao thua, tụi bây liệu
lấy.
Mẹ la như vậy ngoài đầu ngơ người ta c̣n
nghe được chứ đừng nói nhà bên cạnh. C̣n
chị Mai Lan đi tu là do mẹ khóc kể lễ, mẹ
bảo tại cha, tại cha mà ra, người ta nghe rơ
hết. Chị c̣n là ǵ cái bà ở trước nhà, vợ
chồng, con cái bà ta ṭ ṃ lắm, chuyện nhà ai cũng
muốn biết để đi nói với người
khác.
Liên Hương thở dài:
– Nhưng mẹ đâu chịu hiểu như vậy. Tao
bực ḿnh quá rồi. Không khéo tao cũng đi tu như
chị Mai Lan cho mà xem.
Xuân Lan nói:
– Chị đừng nói vậy ...Chị đi tu mẹ
buồn lắm và tụi em ở nhà phải khổ.
Tuần sau, ông Phương được nghỉ phép
bảy ngày, liền tổ chức cho gia đ́nh đi
Vũng Tàu đổi gió. Bà Phương t́nh yêu đi mua
sắm áo quần và mọi thứ cần dùng. Xuân Lan không
thấy bà tỏ ư cho nó đi theo, nó biết thân phận nó
là phải ở nhà trông nhà nên không lăng xăng hay
mừng rỡ như các anh chị em khác.
Ngọc Hương nói với Xuân Lan:
– Lần này đi Vũng Tàu chắc mẹ cho mày đi. Mày
thích chứ?
Xuân Lan buồn bă nói:
– Biết mẹ cho em đi không? Em đi, ai ở nhà trông
nhà?
Ngọc Hương nhún vai:
– Đó chẳng qua là cái cớ để mẹ bắt mày
ở nhà, chứ chị bếp trong nhà không được
sao? Chị ấy là người đáng tin cậy, mẹ
biết lai lịch của chị ấy, đâu có ǵ
phải giữ. Để tao nhắc mẹ mới
được, lần này phải thưởng cho mày v́ mày
thi đậu.
Xuân Lan hỏi:
– Đi Vũng Tàu vui không chị?
– Sao không vui? Ở dưới đó có núi, có biển, đi
tắm biển thích lắm. Lần này mà mày được
đi, tao dạy mày bơi.
Ngọc Hương nói xong chạy đi t́m mẹ, trong khi
Xuân Lan chứa chan hy vọng. Khi buồn cũng như lúc
vui Xuân Lan chỉ biết khoe với chị bếp:
– Chị ơi, không biết chừng em được
đi Vũng Tàu ...
– Ai nói?
– Chị Ngọc Hương.
– Nhưng bà có chịu không?
– Chị Ngọc Hương nói, mẹ sẽ chẳng cho
để thưởng em thi đậu.
Chị bếp không dám làm rượu tuyệt vọng nên
nói:
– Chắc lần này bà cho em đi v́ em thi đậu,
nhưng em phải xin riêng ông. Lựa lúc không có bà ở nhà,
em thưa với ông nhé. Ông sẽ nói với bà và bà không
từ chối được.
Xuân Lan đă nghe lời chị bếp, nên sau đó, nhân
dịp bà Phương đi vắng, Xuân Lan thủ thỉ
với cha:
– Lần này cho con đi Vũng Tàu với nghe ba?
Ông Phương nói:
– Ừ để ba bàn với mẹ con.
– Mẹ không cho th́ sao?
– Th́ ba xin. À, gần ngày tựư trường rồi, con
có cần tiền mua sắm ǵ không?
Đây, ba cho con một ngh́n đồng ...
Xuân Lan nhận tiền nhưng không dám mua sắm ǵ hết.
Ngày đi Vũng Tàu gần đến. Mấy chị,
mấy em của Xuân Lan đều có áo tắm.
Xuân Lan không nghe mẹ nói ǵ cả, nhưng không dám hỏi.
Trong bữa cơm chiều hôm ấy, Ngọc Hương
khơi đầu câu chuyện:
– Lần này mẹ cho em Xuân Lan đi chơi với tụi
con ...
Ông Phương nói ngay:
– Dĩ nhiên là như vậy, để thưởng em con
thi đậu vào đệ nhất.
Bà Phương liền nói:
– Nhưng không dĩ nhiên th́ sao? Nó đi th́ ai ở nhà trông
chừng nhà với chị bếp?
Ông Phương nói:
– Một ḿnh chị bếp được rồi. Nếu
cần th́ để Ngọc Hương hay Liên Hương
ở nhà.
Bà Phương nói:
– Không được. Hai đứa ấy thường
đau yếu, phải cho chúng đi đổi gió.
– Xuân Lan chưa biết Vũng Tàu.
– Lần khác sẽ cho nó đi.
Chưa bao giờ ông Phương tỏ ra cứng rắn như
lần ấy. Bà Phương chưa kịp trả lời
th́ Ngọc Hương nói:
– Mẹ phải cho em Xuân Lan đi với tụi con ...
Bà Phương lườm Ngọc Hương:
– Tại sao lại phải? Tao không cho th́ ai làm ǵ tao?
Trọng Tài vốn ít khi chen vô chuyện cha mẹ, lần
ấy nói:
– Xuân Lan đáng được thưởng ...
Trọng Nghĩa nói:
– Mẹ cho chị Lan đi với tụi con đi.
Để chị ấy ở nhà tội nghiệp.
Chị bếp đứng hầu cơm, nghe Trọng
Nghĩa nói liền xen vào:
– Cậu Nghĩa biết thương chị quá. Chắc bà
không nỡ ḷng nào ...
Bà Phương đành nói:
– Thôi được rồi, lần này cho Xuân Lan đi,
nhưng mày đi mượn áo tắm đi, tao chưa
sắm cho mày v́ tưởng mày ở nhà. Gấp rồi,
sắm không kịp nữa.
Ông Phương trách:
– Bà tệ thật, một chiếc áo tắm cho con mà
cũng không sắm được ...
Xuân Lan nói:
– Con không tắm đâu, con đi cho biết biển thôi.
Bà Phương liền nói:
– Không tắm th́ ở nhà.
Ngọc Hương đề nghị:
– Thôi được rồi Xuân Lan ơi! Để tao qua
nhà con Mai, mượn cho mày chiếc áo tắm. Con Mai
bằng mày, không cao hơn và cũng không mập hơn.
Liên Hương nói; – Khỏi đi mượn của ai
hết, để đó tao soạn chiếc áo tắm
cũ, tao mặc có một hai lần.
Xuân Lan nói:
– Thôi được rồi, chị cho em chiếc áo cũ
đó, em tập tắm với mấy chị. Nhưng
người ta đông, mắc cỡ lắm.
Bà Phương nguưt Xuân Lan và nói một câu khiến Ngọc
Hương để ư ngay:
– Con này giống con Mai Lan như đúc. Muốn cái ǵ th́ làm
bộ nói không muốn.
V́ vậy Ngọc Hương liền hỏi:
– Sao em Xuân Lan lại giống chị Mai Lan? Chị ấy
khác cha với tụi con mà!
Bà Phương nói:
– Khác cha th́ giống mẹ. Con Mai Lan giống tao, Xuân Lan
cũng giống tao, có được không?
Ngọc Hương căi:
– Em xuống Xuân Lan không giống chị Mai Lan. Chị Mai
Lan giống mẹ, c̣n Xuân Lan giống cha. Tụi con
đều giống mẹ, chị Liên Hương, em Thiên
Hương và con đều có khuôn mặt dài. Cả anh Tài,
Nghĩa cũng giống mẹ.
Bà Phương rầy:
– Mày hay nói lộn xộn lắm. Trẻ con biết ǵ?
Ngọc Hương không chịu thua:
– Mà lạ lắm, tại sao mẹ không đặt cho em
Xuân Lan cái tên như chị em con.
Liên Hương, Mai Hương, Ngọc Hương, Thiên
Hương, th́ Xuân Lan là Vân Hương, hay Tuyết
Hương chứ. Tại sao lại có hai tên Lan, Mai Lan,
Xuân Lan.
Mai Hương rầy em:
– Con bé này ṭ ṃ, lư sự thật đáng ghét. Nên để nó
ở nhà cho bơ ghét.
Bà Phương nói khỏa lấp:
– Con nói phải, con này nên cho nó ở nhà một chuyến
để biết thân. Nó làm như nó tốt lắm.
Ông Phương nói:
– Chị em th́ phải thương yêu, bênh vực nhau,
Ngọc Hương đáng khen lắm.
Để ba sẽ thưởng cho con ...
Bà Phương nh́n ông Phương với đôi mắt
giận dữ:
– Ai bênh con Xuân Lan ông vừa ư lắm.
Ông Phương nói:
– Cũng là con, không nên có đứa thương đứa
ghét.
Bà Phương hỏi:
– Đứa nào thương, đứa nào ghét? Với Mai
Lan, ông tử tế lắm? Phải chi ông tử tế
đàng hoàng th́ nó đă không bỏ nhà tu ...
Ông Phương lườm bà:
– Bà nói ǵ lạ vậy? Tôi có đối xử ...
Bà Phương không để ông nói hết lời, nạt
lớn:
– Thôi, đừng nói nữa! trước mặt con cái ...
– Ai nói? Bà hay tôi?
Bà Phương bỏ đũa đứng dậy, đôi
mắt rưng rưng, bữa cơm đang vui bỗng
buồn tủi. Ông Phương cũng đứng lên theo.
Liên Hương thở dài:
– Cũng chuyện con Xuân Lan. Cái con này là đầu dây
mối nhợ cho tất cả chuyện bất ḥa ở
gia đ́nh này.
Mai Hương nói:
– Khổ quá! Mày thấy mẹ khóc không, con bé kia?
Xuân Lan nói:
– Em đâu dám nói ǵ.
Ngọc Hương nói:
– Đâu phải lỗi tại nó.
Mai Hương nạt:
– Th́ lỗi tại mày vậy.
Chị bếp liền can:
– Ông bà đă giận rồi, các cô đừng căi lộn
nữa.
Xuân Lan cũng đứng lên, đi xuống bếp
ngồi khóc. Nó không hiểu tại sao mẹ nó lại ghét
bỏ nó như vậy ...Tại sao mẹ nó lại bảo
tại cha nó không tử tế, đàng hoàng, nên chị Mai
Lan mới đi tu. Không tử tế c̣n có nghĩa, v́ cha
ghẻ, mẹ ghẻ thường là như thế.
Nhưng tại sao lại không đàng hoàng? Xuân Lan đánh
dấu hỏi mà không trả lời được ...
Khi chị bếp dọn mâm cơm xuống, Xuân Lan than:
– Buồn quá chị ơi! Kiểu này th́ tôi không thích đi
đâu hết. Tôi ở nhà chơi với Quỳnh Như
c̣n vui hơn.
Chị bếp nói:
– Buồn thật ...Bà độ này làm sao ấy. Kiểu
này không khéo ông buồn lại bỏ đi chơi, chỉ
khổ cho các cô, các cậu. Và em lúc ấy cũng khó mà yên
thân được.
Xuân Lan buồn bă chưa biết nói ǵ th́ chị bếp
như nhớ ra điều ǵ.
– À, trường Gia Long có kư túc xa không em nhỉ?
Xuân Lan nh́n chị bếp rồi trả lời:
– Hồi trước th́ có, bây giờ dẹp rồi ...Mà
chị hỏi làm chi vậy?
– Chị nghĩ nếu c̣n kư túc xá, em xin ông vô ở nội
trú là yên. Tuần trước, chị đi thăm cô Mai
Lan, cô ấy ngỏ ư nên cho em vào ở nội trú trong cái
trường ǵ ở gần nhà thờ Tân Định ...
Xuân Lan lắc đầu:
– Không, em không thích ở nội trú, buồn lắm. Em
sẽ nhớ nhà.
– Lúc đầu th́ vậy nhưng sau em sẽ quen ...
– Tại sao chị Mai Lan cứ lo cho em hoài vậy chị?
– Th́ chị ấy yêu em.
– Em cũng là em như các em khác.
Chị bếp lúng túng một hồi rồi nói:
– Bởi v́ em ở đây không được mọi
người thương ...
Nhưng lần ấy Xuân Lan được đi nghỉ
mát với cha mẹ. Bà Phương không bằng ḷng
lắm, bà vẫn gắt gỏng với Xuân Lan, nhưng khi
ra đến Vũng Tàu, gặp bạn bè rủ đậu
chến, gầy ṣng, bà để mặc Xuân Lan vui đùa
với các em, các chị ngoài băi biển với sự trông
nom của ông Phương.
Nhờ vậy Xuân Lan đă sống những ngày thật
vui, thật đẹp. Nó có dịp đi dạo trên băi
biển chuyện tṛ với cha. Nó có dịp hỏi Liên
Hương, người chị lớn trong nhà, về
người chị khác cha đă khoác áo d́ phước.
Liên Hương dặn nó; – Chị ấy đi tu rồi,
đừng nói đến chị ấy nữa.
Đừng gọi chị ấy bằng Mai Lan mà nên
gọi là d́ Hélène.
– Tại sao vậy?
– Khi đi tu th́ phải khai tử cái tên ngoài đời,
lấy tên Thánh.
– Nhưng gọi như vậy thấy kỳ làm sao ấy.
– Đâu có ǵ mà kỳ.
Đột ngột, Xuân Lan hỏi chị:
– Chị có thương chị Mai Lan không?
Liên Hương nói:
– Lúc chị ấy ở nhà, mẹ đỡ lắm.
– Đỡ lắm là sao?
– Con này hỏi ǵ cũng hỏi đến nơi
đến chốn! Mẹ không làm ǵ hết. Việc nhà
đă có chị ấy. Chị ấy nấu nướng,
may vá. Mẹ có thể đi chơi, đi về quê thăm
ông bà ngoại. Lúc ấy tao được mẹ dắt
theo, thích ghê đi.
– C̣n bây giờ?
– Th́ khi chị ấy đi tu, nhà buồn lắm, nhất
là cha và mẹ. Hai người căi vả hoài.
– Sao cha mẹ không cho chị ấy cùng đi nghỉ mát
với ḿnh?
– Mày ngu, đi nghỉ mát sao được? Chị ấy
đă đi tu.
Xuân Lan chỉ một ông cố đạo đang đi
dạo trên băi biển và nói:
– Chứ cái ông linh mục kia đi dạo trên băi biển
đó th́ sao? Có ai cấm ông ta đâu?
– Vị linh mục ấy đă tu xong rồi, c̣n chị
ḿnh đang trong thời kỳ thử thách.
– Thời kỳ thử thách, nghĩa là sao hả chị?
– Nghĩa là chị ấy chưa tu xong. Trong thời gian
thử thách này, nếu chị Mai Lan quyết tâm tu th́
chị sẽ khoác áo Soeur, c̣n như không chịu nổi kham
khổ th́ có thể trở về với đời.
– Vậy tại sao chị em ḿnh không rủ chị ấy
trở về sống với tụi ḿnh?
– Đừng nói bậy. Nhà nào có người đi tu
đắc đạo là nhà ấy có phúc lắm đó.
– Có phúc sao cha lại buồn, mẹ lại khổ? Có phúc
cho ai? Em không tin đâu, chị ạ.
– Cái con bé này, mày hỏi lôi thôi măi, tao bực ghê đi.
– Cái ǵ em không hiểu th́ chị cho em hỏi với
chứ. Nhà có người đi tu là có phúc, th́ tại sao
chị Mai Lan đi tu mẹ lại không vui?
– Chuyện có phúc hay không là chuyện mai sau, c̣n bây giờ
mẹ mất một cánh tay. Có chị ấy ở nhà,
chị ấy may vá, dọn dẹp, lo việc bếp núc.
Như vậy có phải là mẹ đỡ t́nh yêu không? Mày
c̣n nhỏ nên không biết. Chứ khi chị Mai Lan ở
nhà, mỗi khi có tiệc tùng, chị ấy lo hết,
mẹ khỏe hết sức.
Xuân Lan cũng có dịp để tâm sự với cha. Ông
Phương hỏi nó:
– Con muốn vào ở kư túc xá không?
Xuân Lan lắc đầu:
– Con không muốn sống xa nhà. Mà tại sao ba hỏi con
như vậy?
– Ba sợ con ở nhà không có th́ giờ để học.
Con phải lo làm bếp, đi chợ, c̣n th́ giờ đâu
mà làm bài? Ở kư túc xá, chỉ lo mỗi việc học ,
con có thể học giỏi.
Ba rất lo cho tương lai của con.
Xuân Lan nghĩ ngợi rồi nói:
– Con không muốn ở kư túc xá. Hôm nọ, chị bếp có
cho con biết là chị Mai Lan cũng có ư muốn cho con vào
kư túc xá. Nhưng chị ấy đâu có quyền, phải
không ba? Đối với con, chị ấy chỉ là
chị cùng mẹ khác cha.
– Chị ấy vẫn có quyền, v́ là chị của con.
Tuy không cùng cha, nhưng là một mẹ.
Xuân Lan liền nói:
– Con nghe nói một khi đă đi tu rồi th́ không
được phép nghĩ tới chuyện ngoài đời
nữa.
– Đúng rồi, nhưng có thể góp ư kiến.
Xuân Lan thở dài:
– Ư kiến của chị Mai Lan th́ mẹ có xem ra ǵ! Thưa
ba, con nói như vậy không phải con có ư muốn ở kư
túc xá đâu. Con thích ở nhà hơn ...Ở nhà có ba, có các
chị, các em.
Ông Phương doi dự một chút rồi nói:
– Rồi đây con sẽ lớn khôn. Con sẽ hiểu. Ba
thấy không khí này không thích hợp với con nữa.
Để ba bàn với mẹ con cho con vào kư túc xá. Nhưng
con đừng đem chuyện này nói cho các chị con nghe.
Xuân Lan đă suy nghĩ nhiều về ư kiến của cha
...
Sau chuyến đi nghỉ mát ấy, cũng gần
đến ngày nhập học, Xuân Lan lo mua sắm sách
vở với tiền dành dụm và tiền của ba cho.
Cũng may cho Xuân Lan là tuần ấy bà Phương chơi
bài thường thắng. Lần nào bà về đến
nhà, mặt mầy cũng vui vẻ. Bà cho Xuân Lan tiền và
hơi:
– Con sắp tựu trường rồi phải không?
Đây, mẹ cho con tiền để mua sách vở.
Có khi bà nh́n Xuân Lan với đôi mắt thật âu yếm:
– Mày ngó vậy mà có phúc đấy ...
Nhưng một hôm, không biết bà Phương gặp
chuyện ǵ không may, về đến nhà là rầy la ầm
ĩ. Chị bếp cũng bị rầy như tát
nước vào mặt. V́ vậy, bữa cơm hôm ấy
không vui chút nào. Ông Phương can bà:
– Việc ǵ th́ phải dẹp lại đă. Ăn uống
xong hăy rầy la.
Bà Phương nói:
– Tôi bực ḿnh mấy đứa con quá!
Ông Phương nh́n các con:
– Các con làm ǵ để mẹ tức giận như
vậy? Làm biếng học phải không?
Bà Phương nói:
– Ông đâu có để ư đến con cái. Một ḿnh tôi
lo, muốn hụt hơi.
Ông Phương nói, giọng mỉa mai:
– Bà lo nhiều quá, hèn chi xanh xao, ốm yếu. Lo cho con hay
lo cho mấy ông tướng?
Bà Phương làm thinh th́ ông Phương nói:
– Con đông cũng mệt. Ai biểu bà để chúng nó
ở nhà hết làm chi. Người ta có con đông
thường đem gởi bớt ở kư túc xá. Trong
ấy, người ta dạy dỗ tập tành nó nên
người.
Bà Phương nói:
– Hồi đó, tôi bàn cho con Mai Lan vào ở kư túc xá, ông không
chịu.
– Hồi đó bà c̣n ít con ...
– Vậy bây giờ ông tính gởi đứa nào, nói tôi nghe
đi.
Ông Phương chưa kịp nói th́ Ngọc Hương la
lên:
– Con không thích ở kư túc xá đâu. Con bạn con ở
nội trú, mỗi chủ nhật về nó kể nhiều
chuyện nghe mà phát chán.
Liên Hương nói:
– Con cũng không thích ở kư túc xá. Nhà ḿnh rộng răi
thế này, việc ǵ không ở? Phải chi ḿnh ở
dưới quê ...
Bà Phương nói:
– Tụi bây ai cho ở kư túc xá? Tiền đâu mà ở?
Mỗi tháng mỗi đứa năm sáu ngh́n, chứ ít
ỏi sau?
Ông Phương nói:
– Tôi thấy con Xuân Lan cứ làm bà giận hoài, có lẽ nó
không hạp tuổi bà.
Vậy tốt hơn nên cho nó vào ở trong kư túc xá.
Xuân Lan nói:
– Con không ở đâu. Con không muốn sống cha mẹ, các
chị, các em.
Ông Phương rầy Xuân Lan:
– Các con biết ǵ? Việc người lớn xếp
đặt, các con chỉ biết vâng lời.
Bà Phương cười lạt:
– Ông muốn con Xuân Lan ở kư túc xá à? Vậy th́ hăy gởi
nó lên Đà Lạt, ở với cô con Mai Lan vậy.
Ông Phương nói:
– Cho nó nội trú ở trường Thanh Quan.
Bà Phương nói, giọng cương quyết:
– Không được, bộ ông sợ nó ở nhà, học
không được chứ ǵ? Tôi có sai ǵ nó đâu, công
việc nhà đă có chị bếp, mấy chị nó tôi c̣n
không sai nữa là nó.
– Bà không hiểu ư tôi. Tôi thấy nó ở nhà không hạp.
– Thôi, ông đừng nói nữa. Hạp hay không kệ tôi,
không việc ǵ đến ông. Con tôi, tôi để
để nhà, bỏ vào kư túc xá, tôi nhớ chúng nó chịu
không nổi. Nếu ông không thích cho con Xuân Lan ở đây,
th́ tôi đưa nó lên Đà Lạt ở với cô con Mai
Lan, như vậy là ông hết nói.
Tối hôm ấy, Xuân Lan hỏi Liên Hương:
– Cô của chị Mai Lan đâu phải cô của tụi
ḿnh, phải không chị?
– Cô là chị cha. Mà chị ấy và ḿnh khác cha th́ cô chị
ấy đâu phải cô của ḿnh.
Xuân Lan nói:
– Em cũng nghĩ như vậy. Cô của chị Mai Lan là
ai vậy chị?
– Tao đâu biết. Hồi chị Mai Lan c̣n ở ngoài
đời, thỉnh thoảng chị ấy lên Đà
Lạt chơi vài tuần rồi về. Có lần chị
lên trên ấy ở sáu bảy tháng. Tao c̣n nhớ kỳ,
mẹ lên ở với chị cả hai ba tháng và mẹ sanh
mày trên ấy ...Rồi sao đó, chị Mai Lan đi tu. Mà
Xuân Lan à, mày hỏi làm ǵ? Mày hỏi tao chứ mày hỏi
mẹ th́ mày đă bị ngay một trận đ̣n rồi
...
Xuân Lan làm thinh, thở dài và vài phút sau lại hỏi:
– Cô của chị Mai Lan tên ǵ vậy chị?
– Tao đă nói không biết ...
Xuân Lan nghĩ:
– Ḿnh phải hỏi chị bếp mới được.
Chỉ có chị bếp mới biết.
Ngày hôm sau, nhân ông Phương đi làm, bà Phương
đi chơi bài, mấy chị em đều đi học,
Xuân Lan ở nhà phụ chị bếp liền hỏi:
– Chị à, cô của chị Mai Lan ở trên Đà Lạt
phải không?
Chị bếp ngạc nhiên, nh́n Xuân Lan và hỏi:
– Sao em biết?
– Em nghe mẹ nói.
– Mẹ nói hồi nào?
Xuân Lan kể sơ cho chị bếp nghe, chị thở dài
và nghĩ:
“Bà này hễ giận là nói toạc ra hết. Có ngày con bé này
cũng biết.”.
Chị bếp liền nói:
– Chị Mai Lan của em có một người cô ruột
ở trên Đà Lạt là bà Thưởng, góa chồng, làm
chủ một đồn điền trà.
– Có phải trước khi đi tu, chị Mai Lan lên ở
với bà Thưởng cả năm, sáu tháng ǵ đó
phải không?
– Ai kể cho em nghe vậy?
– Chị Liên Hương.
– Bà Thưởng thương chị Mai Lan lắm. Khi
mẹ em tái giá, bà muốn bắt chị Mai Lan để
nuôi, mẹ em không bằng ḷng. Vả lại lúc ấy ông
Thưởng c̣n sống, nên mẹ em sợ cảnh
dượng- cháu, nên không dám giao chị Mai Lan cho bà.
– Cảnh dượng- cháu là cảnh ǵ?
Chị bếp biết ḿnh lỡ lời, liền nói:
– Cô là cô ruột, không sao. Nhưng c̣n dượng th́ đâu
phải ruột thịt, v́ vậy ăn uống tốn
kém, dượng không bằng ḷng th́ sao ...
– Bà Thưởng không có con sao chị?
– Có chứ, nhưng chỉ có hai cậu con trai.
– Hai anh ấy rồi ở đâu?
– Hai cậu ấy đối với chị Mai Lan thuộc
về vai em. Lâu rồi chị không nghe nói ǵ về bà
Thưởng nên chị không biết.
– Em với bà Thưởng th́ đâu có bà con ǵ phải không
chị? Vậy tại sao mẹ em lại đ̣i gởi em
lên trên ấy?
– Th́ hờn giận, mẹ nhớ đến ai, mẹ nói
nấy. Mà gởi th́ cũng được, có sao đâu.
Bạn bè c̣n cho con ở trọ đi học
được, nữa là chỗ bà con, em chồng
trước.
– Ừ nhỉ. Em hay suy nghĩ vẩn vơ quá chị
ạ. Em nghe cái ǵ lạ là bắt suy nghĩ liền, em
biết như vậy không tốt phải không chị?
Người vô tư mới sung sướng, Quỳnh
Như nói với em như vậy đó.
– Phải rồi. Người nào hay suy nghĩ
thường khổ sở, cũng như người khôn
khéo thường cực thân.
Xuân Lan ngẫm nghĩ một lát rồi nói:
– Theo ư chị, em có nên lên Đà Lạt ở với cô
Thưởng không?
Chị bếp hỏi lại:
– Vậy chứ em có muốn rời khỏi nơi này không?
– Em không muốn chút nào cả, chị ạ. Em ở
đây, tuy mẹ không thương em bằng mấy
chị, nhưng có ba thương em. Lại nữa, đôi
khi em cũng thấy mẹ nh́n em ra vẻ thương
hại. Tại sao vậy chị?
– Thương chứ sao lại thương hại?
Hết hồi giận, đến hồi thương.
– Ba muốn em ở kư túc xá. Nhưng mẹ không cho, đ̣i
đem em gởi cho co Thưởng, như vậy ba có
chịu không?
– Chắc là không.
Chị bếp nghĩ: “Bà
chủ đưa bà Thưởng ra là ông chủ đành
dẹp bỏ ư muốn cho Xuân Lan ở kư túc xá. Bà chủ
bao giờ cũng cao tay ấn hơn ông chủ. V́ vậy
mà chuyện Xuân Lan đi ở kư túc xá đàng phải gác
lại.”.